W pierwszych tygodniach życia noworodka,
podczas codziennej pielęgnacji maluszka, należy zwrócić szczególną uwagę na
higienę kikuta pępowinowego.
Kikut pępowinowy powstaje w
momencie przecięcia pępowiny, łączącej dziecko z łożyskiem mamy. Dzięki pępowinie
dziecko razem z krwią otrzymuje składniki odżywcze oraz tlen, niezbędne dla
właściwego rozwoju, natomiast produkty metaboliczne z wnętrza macicy są
usuwane.
W trakcie porodu, kiedy krążenie
krwi w pępowinie zatrzymuje się, wówczas zostaje ona przecięta.
Proces przecięcia pępowiny
wygląda następująco:
Na wysokości około 2 cm od
brzuszka noworodka nakładana jest specjalna zaciskowa zapinka, powyżej której
następuje przecięcie pępowiny. Powstały kikut pępowinowy zostaje zabezpieczony suchym,
jałowym gazikiem, aby nie doszło do zakażenia bakteryjnego w jego otoczeniu. Przed
opuszczeniem szpitala z dzieckiem, należy przypilnować, aby zacisk został usunięty
przez położną.
W pierwszych godzinach po
porodzie kikut jest wilgotny w kolorze biało-niebieskim lub szaro-niebieskim. W
kolejnej dobie kikut pępowinowy wysycha i zmienia swoją barwę na żółto-brązową,
a później czarną.
Pielęgnacja kikuta pępowinowego
Drodzy Rodzice pamiętajcie aby
przed każdym zabiegiem pielęgnacyjnym dokładnie umyć ręce.
Do czasu, aż kikut samoistnie nie
odpadnie, noworodek nie powinien być kąpany w wanience. Mycie z wykorzystaniem
mokrej gąbki, w zupełności wystarczy.
W pielęgnacji kikuta można stosować
środek o charakterze dezynfekującym, przeciwdziałający zakażeniu bakteryjnemu, np.
Octenisept. Zalecane jest to zwłaszcza u noworodków, przebywających w
pomieszczeniu o dużej wilgotności. Aby proces gojenia się kikuta nie został
zaburzony, należy dbać aby skóra wokół pępka była czysta i sucha, aby mogła
oddychać ( dziecko powinno być ubrane w przewiewne ubranka, 100% bawełny). Zalecane
jest także zakładanie noworodkowi specjalnych pieluszek z wyciętym miejscem na
kikut, dzięki czemu pępuszek ma zapewniony nieprzerwany dopływ powietrza. Jeżeli
w pierwszych dniach w okolicy pępka pojawi się trochę krwi, nie należy wpadać w
panikę.
W momencie odpadnięcia kikuta
należy zwrócić szczególną uwagę czy pępuszek nie jest zaczerwieniony. Jeżeli
jest, wówczas prawdopodobnie doszło do powstania stanu zapalnego.
Termin odpadnięcia kikuta pępowinowego
zwykle wynosi około 2 tygodni od porodu. Jednak okres ten może się wydłużyć
jeżeli dziecko jest wcześniakiem lub przyszło na świat w wyniku cięcia
cesarskiego.
Jeżeli po okresie 2-3 tygodni
zauważymy, ze kikut nie zamierza samoistnie odpaść, należy skonsultować się z
lekarzem pediatrą. Jednak z reguły nie zaleca się przyspieszania odpadnięcia
kikuta. Należy jedynie dbać o czystość tego miejsca.
Znane są w pediatrii przypadki,
kiedy kikut potrafił się utrzymywać nawet miesiąc. Jeżeli jednak prawidłowo
wysycha, należy po prostu uzbroić się w cierpliwość, aż sam się oddzieli od
skóry.
Na czas gojenia i moment
odpadnięcia kikuta pępowinowego ma także wpływ grubość sznura pępowiny oraz
pierścienia skóry go otaczającego. Im jest on grubszy tym czas gojenia może znacznie
się wydłużyć, ponieważ wolniej wysycha. Warto pamiętać też o tym, że kikut nie zawsze
odchodzi równomiernie.
Niepokojące objawy
- Sączenie się płynu z głębi kikuta
- Widoczna opuchlizna w obrębie
pępka, wydzielanie się kleistej wydzieliny o nieprzyjemnym zapachu mogą
świadczyć o powstaniu stanu zapalnego
- Widoczne zaczerwienienie pępka,
po odpadnięciu kikuta, także może być oznaką stanu zapalnego
- Obfite krwawienie z kikuta
pępowinowego może świadczyć o zaburzeniach krzepliwości krwi
- Brak oznak odchodzenia kikuta od
skóry po 3-3 tygodniach od porodu należy skonsultować z lekarzem pediatrą
Miejsce po odpadnięciu kikuta z
reguły goi się w przeciągu kilku dni. Wielu rodziców zostawia sobie kikut pępowinowy
maluszka na pamiątkę.